wtorek, 15 grudnia 2015

Współcześni pisarze rosyjscy, cz.1. Boris Akunin

Rosjanie szczycą się swoją klasyczną literaturą przed wszystkimi narodami świata. Ich duma z historycznego dorobku literackiego przybiera wręcz znamiona kultu. Nie wiem czy każdy przeciętny Rosjanin czytał Puszkina czy Dostojewskiego, ale nawet statystyczny Dima oglądający słowo pisane znacznie częściej na etykietach butelek niż w książkach jest z tych pisarzy bezgranicznie dumny i z szacunkiem wychwala ich imiona. 

Wielu z tych klasyków jest też szeroko znanych w naszym kraju. Co jednak ze współczesną literaturą rosyjską? Mam wrażenie, że przewija się ona gdzieś niezauważenie z daleka od wzroku polskich czytelników. Postanowiłem zatem przedstawić wam serię o największych i najpopularniejszych w świecie współczesnych pisarzach rosyjskich, których przetłumaczone na polski powieści możecie znaleźć w naszych księgarniach i bibliotekach. Jest co przedstawiać! Zaczniemy od persony raczej dobrze znanej polskiemu czytelnikowi, choć może nie we wszystkich wymiarach.

Borisa Akunina raczej nikomu nie trzeba przedstawiać. Wsławił się przede wszystkim cyklem kryminałów o przygodach detektywa Erasta Fandorina. Najbardziej przyciąga do jego powieści szybka akcja, zawikłane intrygi oraz bystre dialogi. To sprawia, że większość z jego książek można niepostrzeżenie połknąć w jeden wieczór. Nie mniej ważne są także inne walory jego pisarstwa. Cykl o Fandorinie osadzony jest w czasach od drugiej połowy XIX wieku do pierwszej wojny światowej. Akunin precyzyjnie przedstawia historyczne realia tych czasów, dzieli się z nami kulturowymi ciekawostkami z całego świata – Fandorin to detektyw na skalę międzynarodową - zawędrujemy z nim do Wielkiej Brytanii, Japoni, Turcji Osmańskiej, ale też, naturalnie, w przeróżne zakątki Imperium Rosyjskiego. Akunin szeroko nawiązuje też do klasyków literatury. Wielu czytelników może takich motywów nie zauważyć, ale dla tych bardziej obeznanych to wyśmienite smaczki.



Mniej znane cykle Akunina to tzw. Prowincjonalny kryminał czyli przygody siostry Pelagii (Приключения Пелагии) oraz Przygody magistra (Приключения магистра). W pierwszym cyklu towarzyszymy siostrze zakonnej z detektywistycznym zacięciem, odwiedzając prawosławne ławry a także Ziemię Świętą. Przygody magistra zawierają natomiast opowieści z różnych czasów dotyczące przodków i potomków detektywa Erasta Fandorina.

W każdej serii Akunin raczy nas intelektualną grą pomiędzy detektywem a przestępcą, a także pozwala czytelnikowi zatopić się całkowicie w bogaty świat historycznych czasów i egzotycznych krain. Podejmuje przy tym też poważne, jak i ciekawe tematy związane z kulturą czy religią. Bohaterowie Akunina uczestniczą w intrygach, przy pomocy których pisarz przedstawia sytuacje konfrontacji światopoglądów politycznych czy kulturowych. W ten sposób, pomimo lekkiego stylu, porusza ważkie, dające do myślenia tematy.

W serii Жанры (Gatunki) autor nawiązuje do innych form literackich, chociaż pozostaje w obszarze swojej kryminalnej specjalności. Książka dla dzieci, Powieść szpiegowska, Fantastyka - to wszystko tytuły powieści. Niestety Квест oraz Детская книга дла девочек  nie zostały jeszcze przetłumaczone. Nie przeczytamy też po polsku większości cyklu Bruderschaft ze śmiercią (Смерть на брудершафт).

Pisarz bawi się konwencjami nie tylko w Gatunkach. Wszystkie jego powieści to mikstury zawierające to co najlepsze w wielu gatunkach literackich: akcja w tempie kryminalnym, wierność faktom i realiom na miarę powieści historycznej, koloryt opowieści przygodowych, a przy tym włożone w usta bohaterów intelektualne wywody niczym w naukowych esejach. Oto esencje, które Akunin czerpie z literatury we wszelkich formach i którymi nasyca swoje opowieści.

Najgłośniejszym ostatnio przedsięwzięciem pisarza jest nieukończona jeszcze, wielotomowa historia państwa rosyjskiego (История Российского государства). Celem autora jest opisanie historii w sposób przystępny dla każdego czytelnika i apolityczny. Co ciekawe, Akunin słynie od jakiegoś czasu ze swojego zaangażowania w życie polityczne Rosji - jest ostrym krytykiem rządów Putina i sam wyemigrował z Rosji. Tak czy inaczej, na polskie tłumaczenie zapewne będzie trzeba trochę poczekać. Uraczę was za to piękną okładką wersji rosyjskiej.



Tych zatem, którzy Akunina nie czytali, zachęcam do spróbowania. A ci, którzy już pisarza znają, zapewne mają wiele z jego pozycji do nadrobienia. Wieczór z Akuninem to naprawdę dobra rozrywka w inteligentnym stylu, więc zapraszam do sięgnięcia po knigę!


A oto parę ciekawych linków dla dociekliwych:

Wywiad z pisarzem w polskiej radiowej jedynce:

Wywiad w Audiowizualnej bibliotece pisarzy Writers in Motion:

Powieści Akunina w księgarni wydawnictwa Świat Książki:


Wszystkie powieści Akunina po rosyjsku za darmo w wersji elektronicznej:

http://www.akunin.ru/

2 komentarze:

  1. Uuu, cykl o Fandorinie to moje ulubione kryminały! Nie zgadzam się ze stwierdzeniem, że współczesna literatura rosyjska jest w Polsce niezauważana - przy następnej wizycie w księgarni/bibliotece zaglądnijcie na półkę z fantastyką :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Fantastyka rządzi się niejako swoimi prawami i Rosjanie faktycznie wyrośli na niezłą pozycję na tym gruncie. Ale jestem pewien, że jeśli poczytasz następne wpisy z tej serii, będziesz zaskoczona jak wielu nazwisk z głównego nurtu ich literatury nigdy nie słyszałaś.

      Usuń